انتخاب و بررسی میزان تخریب اقتصادی کرونا به ما نشان می دهد که با چه حجمی از آثار تخریبی و اقتصادی روبرو هستیم تا برای مقابله با آن برنامه ریزی کنیم؟
اگر امروز به شما اطلاع دهند که شما چند درصد از توانایی خود را از دست خواهید داد ممکن است زیاد نگران نباشید و تلاش خاصی را صورت ندهید؟
اما اگر اطلاع پیدا کنید که قسمت مهمی از توانایی شما تحرک شما سرمایه شما برای مدت طولانی از بین خواهد رفت آنوقت موضوع فرق خواهد کرد به شدت نگران خواهید شد در صدد کم کردن خسارت و تنظیم توانایی خود برای دوره آسیب آماده می شوید .
این عاقلانه ترین برخورد با یک بحران پیش آمده است همان کاری که یوسف پیامبر (علیه السلام ) انجام داد. برنامه ای دقیق برای روبرو شدن با یک خشک سالی 7 ساله را ترتیب داد و توانست بر این خشکسالی غلبه پیدا کند.
امروز ما نه با یک خواب که با هجوم یک بیماری وحشتناک بنام کرونا روبرو هستیم که به گواهی سازمان بهداشت جهانی و صندوق بین المللی پول بزرگترین واگیری همگانی ( هم در سرعت هم در واگیری همگانی ) و تخریب انسانی مالی اقتصادی در طول تاریخ بشریت به جای گذاشته است روبرو هستیم ؟
حداقل در 300 سال اخیر هیچ بحرانی تا اینقدر خسارت برای بشریت نداشته است حتی طاعون سیاه یا وبا همگانی و ایدز یا سارس در مقابل آن بسیار کوچک بودند.
این ویروس کوچک چنان تخریبی به راه انداخته که بشر تاکنون مشابه آن را تجربه نکرده است؟
امروز در صدد هستیم میزان تخریب اقتصادی این ویروس بررسی کنیم نه از حیث پزشکی یا اجتماعی یا روانی ؟
قبل از شروع تخمین میزان تخریب در ایران بهتر است آمارهای جهانی را مرور کنیم.
بانک گلدمن ساکس ( بانک آمریکایی) میزان تخریب فعلی اقتصاد آمریکا را 24 درصد عنوان کرده و پیش بینی می کند این تخریب اقتصادی زودتر از سال 2024 پایان نخواهد یافت؟
بانک جهانی و صندوق بین المللی از آن به بزرگترین تاثیر بر اقتصاد جهانی بعد از رکود و قحطی سال 1930 و بحران مالی 2008 یاد می کند و عنوان می کند که این خسارت زود گذر نبوده سالها طول می کشد تا بحران به هم خوردن عرضه و تقاضا و ترمیم بازار و افزایش فاصله طبقات اجتماعی جبران شود حتی احتمال از بین رفتن 50 درصد اشتغال و اقتصاد جهانی را هم قابل پیش بینی می داند.
میزان افراد بیکار شده در آمریکا امروز به 26 میلیون نفر رسیده است این در حالی است که اکثر کارشناسان اقتصادی پیش بینی می کنند بسیاری از کارخانه ها و خدمات تعطیل شده دیگر هرگز به بازار کار باز نخواهند گشت.
این میزان در ایتالیا اسپانیا نسبت به کل جمعیت در حال کار وحشتناک تر است؟
میزان ورشکستگی شرکت های کوچک و متوسط فرانسوی از 55 درصد عبور کرد.
مشکل اینجاست که زمان بحران نامشخص است عمق فاجعه اقتصادی هم نا مشخص است
حتی پیامد های آتی هم نامشخص هستند ما در داخل یک چاله پر از آب سیاه افتاده ایم که یاهامکان بیرون آمدن از چاله را نداریم آب سیاه و تار است عمق این چاله مشخص نیست حتی مشخص نیست کی و کجا کمک می رسد و این سقوط پایان می پذیرد؟
بنا به گواهی بانک جهانی این بحران فقط باید با پس انداز های شخصی و خانوادگی یا شرکتی می توان پشت سر گذاشت پس افراد و شرکت های فاقد پس انداز قربانیان اول هستند
خط اول حمله دارای بیشترین تلفات است افرادی که فاقد پس انداز بوده و هستند اولین قربانیان ( برای همیشه ) هستند وقتی کسی در اروپا و آمریکا به خط زیر فقر سقوط می کند بازگشت او نقریبا غیرممکن می شود.
امکان به کار برگشتن یک بی خانمان یا کارتن خواب به اندازه وحشتناکی صفر است.
بازار سهام و ارزش ملک های تجاری حتی مسکونی به شدت سقوط کرده اند؟
ارزش ماشین و لوازم گران قیمت که برای فروش عرضه شده اند به شدت افت کرده است.
بسته شدن بازارها و کسب کارها بسیاری از زنجیره تولید ( بخصوص تولیدهای وابسته به مواد اولیه خارجی یا بین المللی ) را متوقف و حتی ورشکست کرده است؟
صنایع هوایی هتل داری حمل نقل خدمات فروش هوایی زمینی تاکسی ها و شرکت های اتوبوس رانی و حتی کشتی رانی به شدت متضرر و بسته شده اند.
تازه این زنجیره اول است چون در زنجیره دوم صنایع مربوط به تولید آنها مانند هواپیما سازی اتوبوس سازی کامیون سازی اتومبیل سازی ( با توجه به افت کامل فروش ) و خدمات تعمیر ات کرایه اتومبیل هم ورشکست خواهند شد.
هرچه بحران بیشتر طول بکشد تعداد ورشکستهای کامل بیشتر و بزرگتر خواهند شد؟
اما میزان خسارات در ایران چقدر است؟
این سوال بزرگی است متاسفانه تا کنون کسی آن را کالبد شکافی نکرده است.
اقتصاد ایران قبل از هجوم کرونا با تحریم و قبل از آن با پوپولیسم داخلی و قبل تر از آن با تخریب کامل از سمت فروش نفت و واردات مورد تهاجم قرار گرفته بود.
آن هم بسیار شدید من اسمش را می گذارم تخریب مغولی ؟
گریش شدید بازار به سمت خدمات و افت اشتغال در کشاورزی و صنعت در 30 سال گذشته نشان از این هجوم های داخلی مغولی دارد.
زمانی بیشتر مردم در کشاورزی و صنعت تولید های محلی مشغول کار بودند متاسفانه در 30 سال اخیر این نسبت به شدت به سمت خدمات دلالی غیر مولد تغییر مکان دادند.
امروز بیش از 60 درصد در خدمات مشغولند.
حتی در شهرهای بزرگ این نسبت به 76 درصد هم بالغ می شود.
و متاسفانه در 30 سال اخیر جامعه به شدت دو قطبی دارا و نادار تقسیم شده است.
آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که 80 در صد مردم یا پس انداز ندارند یا پس انداز آنان زیر 50 میلیون تومان است؟
اگر کسب کار نباشد این هشتاد درصد بدون پس انداز و سرمایه بزرگترین قربانیان اقتصاد کرونا زده خواهند بود؟
حتی 34 درصد مردم ایران فاقد هر گونه پس اندازی هستند حداقل 29 میلیون نفر؟
با این وسعت تخریب کرونا در جهان وضعیت آمار نشان می دهد کشور ما در وضعیت بسیار آسیب پذیر تری قرار دارد.
وجود یک دولت ورشکسته اخلاقی و ورشکسته سیاسی غیر متعادل و دچار عقده مذاکره و صلح طلب بی زمینه و تفکر کا را بسیار سخت تر کرده است؟
روحانی قبل از هجوم کرونا هم در سیاست هم در اقتصاد هم در مدیریت شکست های متعددی را بر کشور تحمیل کرده بود؟
حتی می رفت با اظهارات غیر منطقی و تصمیمات بنزینی امنیت کشور را دچار خدشه کند؟
با این ترتیب باید دانست وضع ما از اروپا و آمریکا خطرناکتر است؟
ظاهرا آقایان دست به جیب شده اند یک میلیون وام برای پرداخت روی میز گذاشته اند؟
اگر این بحران طول بکشد ( حداقل یک سال ) چه خواهد شد؟
اکنون وضعیت به قدری شکننده و خطرناک شده است که امکان هیچ گونه اشتباهی نیست.
راه بیرون رفت از این مخمصه فقط "خرد جمعی " است.
غیر از خرد جمعی هیچ راهی وجود ندارد؟
اکنون وقتی برای معطل کردن وجود ندارد حتی احترام برای ریش سفیدی یا سابقه یا صندوق های رای با خدعه و تزویر پرشده ؟
اکنون باید یک کمیته بحران تشکیل داد قبل از آنکه دیر شود؟
همه را پای کار آورد.
منظور از همه تعدادی متفکر اقتصادی سیاسی کار بلد تجربه دار ( لزوما تحصیل کرده نیاز نیست اگرچه تحصیلات مرتبط یک امتیاز است اما الزام خالی به تحصیلات یا اقتصاد دان خالی بی فایده است الزام به داشتن سابقه کار تجاری صنعتی تواما با سیاست بهتر است)؟
وقتی خدا در سوره شورا به معصوم ( پیامبر ) امر می کند ( امرهم شورا بینهم) دیگر تکلیف ما روشن است؟
یک تفکری در کشور وجود دارد ناشی از بخل ناشی از ندانم کاری دایره کار محدود می کنند به چند تحصیل کرده غربی جناحی خودی که امتحان به وفا ( وفا به جناح ) داده باشد کار منحصر می کند؟
متاسفانه در این مواقع این انتخابها نا کارآمد می شوند.
همنطور که تاریخ نشان داده تمام درایت و تفکر دولتی به به وام یک میلیونی و یارانه بنزینی ختم شده که چند هفته دیگر بی خاصیت خواهند شد؟
از هم اکنون مشخص است که با ابر تورم و سونامی آن روبرو هستیم.
این تفکرات روزبروز کشور را ناتوان تر درمانده تر بدبخت تر خواهد کرد؟
بگذارید مثالی بسیار نزدیک بزنم سال 97 سی دو میلیارد دلار پس انداز ملی کشور در بحبوحه تحریم با تصمیمات این چنینی بیرون ریخته شد؟ ( توزیع ارز 4200 تومانی )
امروز سرشکسته مقروض و محکوم دست گدایی برای صندوق بین المللی پول دراز کردیم برای پنج میلیارد دلار قرض نا قابل .( این تصمیم بسیار احمقانه نا بخردانه و ابرو ریزانه بود حتی این درخواست ایران تحقیر کرد؟)
فردا برای همین مقدار اما ریالی برای ملت ایران دولت روحانی دست دراز خواهد کرد برای گدایی اما باز هم جواب منفی خواهد شنید. ( مطمئن باشید با این سرعت حماقت و ناتوانی فروش اوراق قرضه ملی در داخل کشور هم بزودی شکست خواهد خورد و فروش نخواهد رفت. )
- ۹۹/۰۲/۰۴